Akut pankreatit

Akut pankreatit, parankimin enzimatik oto yıkımı ve buna eşlik eden inflamatuvar cevabın sonucudur. Çoğunlukla safra kanalı hastalıkları veya alkolizm ile birliktedir. Tanı, klinik bulgulara ve laboratuvar kanıtlara dayanarak ve de radyolojik görüntünün kitle lezyonunu destekler nitelikte olmaması ile konur. Bu sebeple, nadiren aspire edilir. Aspirasyon örnekleri; nekrotik debriden oluşan zemin, dejenere hücreler, köpüksü histiositler, yağ nekrozu ve akut inflamasyondan oluşan bir kompozisyona sahiptir.

Kronik pankreatit

Kronik pankreatit’i, radyolojik olarak neoplastik süreçlerden ayırmak zor olabilir. Sitolojik görüntü, hastalığın evresine göre değişiklik gösterir. Erken evre daha hücreseldir ve mikst lenfohistiositik infiltrasyonu içerir.Geç evrede ise kronik iltihapta izlenen hücre sayısı da azdır ve geniş parankim fibrozisi ve asiner epitel hücrelerinin atrofik olması sebebi ile adacık hücreleri görece baskın gibi izlenir..

Kronik aktif pankreatitin erken evresi

• Hem duktal hem asiner hücreler
• İnflamasyondan oluşan zemin
• Granülasyon dokusu
• Yağ nekrozu

Geç dönem kronik pankreatit

• Çoğunlukla duktal hücreler
• Asiner hücre yokluğu veya sayıca az oluşu
• Seyrek adacık hücresi
• Tek sıralı hücre tabakaları
• Koheziv, birkaç adet tek hücre
• Korunmuş polarite
• Minimal nükleer üstüstelik
• Orta derecede anizonükleozis
• Düzgün nükleer membran
• Nadir/normal mitoz
• Koagülasyon nekrozu yokluğu

Hem akut hem de kronik pankreatitte duktal epitel hücreleri belirgin reaktif atipi gösterebilir ve adenokarsinom’dan ayırımı oldukça zor olabilir. Mitoz, belirgin nükleol, hiperkromazi ve geniş nukleus hem reaktif şartlar altında hem de duktal adenokarsinomda görülen ortak özelliklerdir.

Reaktif duktal atipi-sitolojik tanısal özellikler

• Düşük sellülarite
• Düz, koheziv tabakalar
• Düzgün aralıklı, yuvarlak-oval nükleus
• Nadir korunmuş tek atipik hücre